مقايسه زمان واكنش ساده و انتخابي در كارات هكاران نخبه سب كهاي كنترلي،
نيمه كنترل و آزاد
شاخص آماده سازي لازم براي توليد حركت است كه بخش اصلي بسياري از ورزش هاست و سرعت (RT) مقدمه: زمان واكنش
پاسخ دهي فرد به يك محرك را نشان م يدهد. در واقع در بسياري از مهارت هاي سريع موفقيت ورزشكار بسته به سرعتي است كه
وي مي تواند با توجه به آن، شرايط محيطي يا حركت حريف را شناسايي كند و تصميم بگيرد كه چه واكنشي انجام دهد و سپس
حركت مناسب را آغاز كند( 1). پس پردازش سريع اطلاعات و تصميم گيري درباره اينكه چه كاري انجام دهيم از عوامل مهم و
به عنوان شاخص سرعت تصمي مگيري، ميزان سرعت افراد در پاسخگويي به RT حياتي در اجراي ماهرانه حركات سريع است و
محرك ها را نشان م يدهد كه اين امر نيز مي تواند يكي از راههاي گزينش افراد در رشت ههاي مختلف ورزشي باشد كه لازمه آن ها
داشتن سرعت عكس العمل است. ويژگي هاي فردي و عوامل محيطي بسياري از جمله شدت و نوع محرك، سطح برانگيختگي،
مي باشند( 1،2 ) كه تحقيقات مختلفي را دربرگرفت هاند. در بين اين RT فعاليت بدني و تمرين، جنس، سن . . . از عوامل اثرگذار بر
را در شدت هاي مختلف تمريني RT عوامل فاكتور تمرين توجه بيشتري را به خود جلب كرده و محققان به تفكيك تغييرات
( (زيربيشنه، بيشينه، فزاينده)، بعد از استراحت، بعد از تمرين بدني (آرسلين، 1998 ؛ لمينگ، 2005 ؛ داورنچ، 2006 ؛ تسكيران، 2008
بررسي كرده و به نتايج قابل قبولي هم رسيد هاند اما آنچه در اين ميان ناديده گرفته شده اثر برنامه هاي تمريني مختلف در طولاني
در يك رشته ورزشي خاص م يباشد كه ماهيت مهارت هاي آن سريع است. بدين منظور محقق بر آن است با مقايسه RT مدت بر
كاراته كا هاي نخبه سبك هاي كنترلي با سب كهاي نيم هكنترل و آزاد، برنامه تمريني اي را (CRT) و انتخابي (SRT) زمان واكنش ساده
منجر شده، شناسايي و به ورزشكاران اين رشته معرفي كند. RT كه به بهترين
روش تحقيق: اين مطالعه از نوع علي-مقايسه اي بوده كه در آن 60 كاراته كا نخبه( 20 كاراته كا سبك كنترلي، 20 كاراته كا سبك
نيمه كنترلي و 20 كاراته كا سبك آزاد) داراي كمربند مشكي دان يك و بالاتر كه حداقل يك بار سابقه حضور در تيم ملي را داشتند،
دست (ساخت شركت ساتراپ RT با استفاده از نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوري داده ها دستگاه اندازه گيري
استفاده شد. α< 0/ در سطح معني داري 01 (Anova) ايران) بود. براي تجزيه و تحليل داده ها از آزمون تحليل واريانس
يافته هاي تحقيق: طبق نتايج جدول 1 و با توجه به سطح معني داري خطاي آزمون، تفاوت معني داري بين كاراته كاهاي سبك هاي
وجود دارد. CRT و SRT كنترلي، نيمه كنترل و آزاد در ميانگين
1- Email:behnam.maleki1983@gmail.com
مجموعه مقالات اولين همايش ملي علم و كاراته ، اول تا سوم آبان 1390 دانشگاه تبريز
ساده و انتخابي در گروه هاي مورد مطالعه RT جدول 1. نتايج آزمون تحليل واريانس جهت بررسي اختلاف ميانگين
سطح معني داري F مجموع مجذورات درجه آزادي ميانگين مجذورات
877 2 1754 SRT
2631
0/001
0/33 58 گروهها 2
60 جمع 1756
1252 2 2504 CRT
0/001 1252 1 2 گروهها 6
8 جمع 2510
بر حسب گروههاي مورد مطالعه در جدول 2 آورده شده است. CRT و SRT . اختلاف ميانگين
جهت مشخص كردن اختلاف ميانگين ها LSD جدول 2- نتايج آزمون تعقيبي
مقايسه
اختلاف
ميانگين
سطح معني داري
SRT
0/001 28 كنترل= 186 نيمه كنترل= 214
0/001 31 كنترل= 186 آزاد= 217
0/001 3 نيمه كنترل= 214 آزاد= 217
CRT
0/001 38 كنترل= 405 نيمه كنترل= 443
0/001 32 كنترل= 405 آزاد= 437
0/001 6 نيمه كنترل= 443 آزاد= 437
* تمامي نمرات بر اساس هزارم ثانيه مي باشد
نيز SRT گروه كاراته كا آزاد بيشتر از دو گروه كنترل و نيمه كنترل است و پايين ترين ميانگين SRT طبق نتايج جدول 2 ميانگين
گروه كاراته كا نيم هكنترل بيشتر از دو گروه كنترل و آزاد است و پايي نترين CRT مربوط به گروه كنترل مي باشد. همچنين ميانگين
ساده و انتخابي در كارات هكاران RT نيز مربوط به گروه كنترل مي باشد.بحث و نتيجه گيري: نتايج تحقيق نشان داد CRT ميانگين
نخبه سب كهاي كنترلي نسبت به كاراته كاران سب كهاي نيمه كنترل و آزاد بطور معن يداري كمتر است. در تحقيقات گذشته محققان
ساده و انتخابي كمتر و قدرت پيش بيني و RT به اين نتيجه رسيده اند كه كاراته كاران نخبه نسبت به كاراته كاران مبتدي داراي
سرعت ادراك بينايي بالاتري هستند(لايتون 1991 و 1993 ، اسكات 1993 ، كيم 1998 ، موري 2002 ) اما در اين تحقيقات
كاراته كاران نخبه تفاوت معني داري نداشت كه با يافته هاي اين تحقيق متناقض است. آزمودني هاي اين تحقيق به تفكيك از RT
كاراته كاران نخبه سبك هاي مختلف هستند اين در حالي كه در تحقيقات قبلي آزمودني ها معمولاً از يك سبك مشخص انتخاب
مجموعه مقالات اولين همايش ملي علم و كاراته ، اول تا سوم آبان 1390 دانشگاه تبريز
ساده و انتخابي RT مي شده اند و احتمال مي رود برنامه تمريني متفاوت در سبك هاي مختلف كاراته عامل تفاوت و اختلاف در
كاراته كاران نخبه اين تحقيق باشد. همانطور كه نوع و شدت تمرين بر آثار فيزيولوژيكي ناشي از فعاليت تأثير دارد، آثار رواني
نيز كه يك عامل ادراكي- حركتي است در نتيجه RT فعاليت نيز با تغيير شدت و نوع تمرينات تغيير م ييابد( 3). از اين رو ممكن
انجام تمرينات مختلف در طولاني مدت دچار تغييراتي شود. با توجه به ماهيت متفاوت سب كهاي مختلف كاراته و اينكه سبك
كنترلي كاراته مثال خوبي از يك رقابت ورزشي با سطوح بالايي از محدويت هاي فضايي – زماني است كه به واكنش هاي خيلي
سريع نياز دارد( 4)، كاراته كاران اين سبك تكنيك هاي انفجاري و حركات جهشي را بصورت تناوبي (دوره هاي تمرين و
استراحت) تمرين مي كنند( 5). بنابراين سوخت و ساز ب يهوازي مهمترين منبع انرژي درگير در اينگونه تمرينات است( ايماميور
1999 ، راوير 2002 ) كه احتمال دارد عامل بالا بودن توانايي هاي ادراكي – حركتي در كاراته كاران سبك هاي كنترلي، اين نوع
تمرينات با اين نوع سوخت و ساز باشد كه توجه هر چه بيشتر مربيان و كاراته كاران سبك هاي ديگر را به خود جلب مي كند.
منابع
1-SchmidtRA\1991\Motor learning and performance:from principles to practice\Champaign\ Human Kinetics
Books.
2- Kosinski R\ 2006\ A literature review on reaction time\ WWW. biae Clemson\edu.
-3 نعيمي كيا، مليحه/ 1385 / بررسي تغييرات زمان واكنش انتخابي هنگام اجراي فعاليت فزاينده و ارتباط آن با ضربان قلب و آستانة لاكتات/ مجلة المپيك/
29.- سال چهاردهم/ شماره 1/ ص 19
4-Mori S\ Ohtani Y\ Imanaka K\2002\ Reaction time and anticipatory skills of karate athletes\ Hum Mov Sci\ 21(2)\
213-230.
5-Ravier G\2009\Impressive anaerobic adaptations in elite karate athletes due to few intensive intermittent sessions
added to regular karate training\ Scand J Med Sci Sports\19\ 687–694.بهنام ملكي 1، دكتر محمدتقي اقدسي 2، علي مهري 3، اكبر قوامي 4
1.كارشناس ارشد رفتار حركتي، دانشگاه آزاد اسلامي شهرري، 2. دانشيار دانشگاه تبريز، 3. كارشناس ارشد دانشگاه پيام نور
اردبيل، 4. كارشناس ارشد دانشگاه اروميه